پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران با تأكيد اعتقاد امام خميني (ره) بر لزوم وحدت امت اسلامي و سازماندهي نيروهاي مسلمان و وفادار به انقلاب موجب بروز انديشۀ تشكيل حزب مستقلي شد. از اين رو، افرادي مانند شهيد بهشتي آيت الله خامنهاي، آيت الله موسوي اردبيلي،حجت الاسلام والمسلمین هاشمي رفسنجاني و شهيد باهنر در سال 1358 ه.ش حزب جمهوري اسلامي را به دبير كلي شهيد بهشتي تأسيس كردند.(1)
حزب جمهوري اسلامي داراي ساختاري علني بود و اركان تشكيلاتي آن عبارت بودند از: عضو، حوزه شورا (بخش، ناحيه، شهرستان و استان) شوراي داوري، شوراي فقها، هيأت اجرايي و شوراي مركزي.
تأييد امام خميني (ره) و حضور تعدادي از مسؤولان ارشد نظام در اين حزب، در استقبال و جذب افكار عمومي نقش عمدهاي ايفا كرد و به همين جهت اين حزب به سرعت گسترش پيدا كرد. (2) و نامزدهاي آن توانستند در سه دوره از چهار دورۀ رياست جمهوري، پيروز شوند.
علل انحلال
افزوني بر اين كه عدهاي اين حزب را منتسب به گروه خاصّ (روحانيون) و عدهاي ديگر هم آن را حزب رئيس جمهور، نخست وزير و رئيس مجلس ميدانستند. علل ديگري در انحلال آن دخيل بود.
علل دروني حزبي
1- عدم سازماندهي به دليل گستردگي بيرويه دفاتر و افزايش نيروها؛
2- حجم زياد كارها و مسؤوليتهاي رهبران آن؛
3- عدم دقت در عضوگيري، و هزينههاي زياد.(3)
علل بروني حزبي
نارضايتي امام خميني (ره) از گسترش تشكيلات حزب در سراسر كشور و حزبي شدن ائمه جمعه و جماعات و نيز بعضي رفتارهاي حزب كه سبب تفرقه بين نيروهاي معتقد به اسلام فقاهتي ميشد.(4)
علاوه بر اين، مشكلات اقتصادي – اجتماعي به وجود آمده در كشور، باعث شد كه در حزب سه ديدگاه چپ، راست و ميانه شكل بگيرد. در نتيجه، در تاريخ يازده خرداد 1366 ه.ش آيت الله خامنهاي و حجت الاسلام والمسلمین هاشمي رفسنجاني طي نامهاي به امام امت (ره)، خواستار توقّف فعاليتهاي آن شدند. ايشان نيز با اين درخواست موافقت نمود. (برگرفته از کتاب جریان شناسی، مهدی نظرپور و لطفعلی لطیفی)
منابع:
1-كالبد شكافي جناحهاي سياسي ايران، ص 63.
2-گونهشناسي بحرانها و راهبردهاي مقابله با آن، ص 119.
3-كالبد شكافي، جناحهاي سياسي ايران، ص 64.
4-همان، ص 122.
ستار رجبی...
ما را در سایت ستار رجبی دنبال می کنید
برچسب : نویسنده : ستار رجبی تربه بر rajabianzali2016 بازدید : 365 تاريخ : سه شنبه 20 بهمن 1394 ساعت: 21:40